روابطعمومی اداره کل میراثفرهنگی گردشگری و صنایعدستی استان کرمان، امین ماهانی اظهار کرد: از ابتدای سالجاری تاکنون هزار گردشگر در قالب 16 تور از این قنات جهانی دیدن کردهاند و امیدواریم بتوانیم با برنامههای مختلف بر تعداد این علاقهمندان بیافزاییم.
مدیر پایگاه میراث جهانی قنات گوهرریز جوپار افزود: شهر ییلاقی جوپار در کنار قنات گوهریز دارای جاذبههای طبیعی و مذهبی هم است که گردشگران میتوانند با برنامهریزی مناسب از این جاذبهها دیدن کنند.
او در ادامه به برگزاری دومین نشست از مجموعه دورهمیهای بازار عزیز توسط دوستداران میراثفرهنگی اشاره و خاطرنشان کرد: نشست این هفته که در خصوص قنات و سنتهای تاریخی آن است، روز سهشنبه 3 مردادماه جاری در خانه تاریخی اعظمی برگزار میشود که از علاقمندان دعوت میشود در این نشست تخصصی حضور داشته باشند.
مراسم باشکوه استقبال از ماه محرم در سیرجان برگزار شد.
درآستانه ماه محرم دوستداران اهلبیت(ع) در سیرجان و با حضور گسترده و انبوه جمعیت با برافراشتن بیرق عزا به استقبال این ماه رفتند.
در آیین استقبال از ماه محرم در سیرجان که با حضور پرشور و شعور مردم برگزار شد، هیئتهای مذهبی برنامههای مذهبی و سوگواری اجرا کردند.
سیرجان با بیش از ۲۵۰ هیئت مذهبی و شور و حال مردم در عزاداریها، به نام دارالحسین نام گرفت و امروز هم آیین باشکوه استقبال از ماه محرم، با عنوان «چاووش محرم» همراه با اجرای برنامههای فرهنگی و حضور هیئتهای مختلف و همچنین گروههای مختلف موزیک مذهبی برگزار شد.
قدمت تاریخی چاووشخوانی در فرهنگ عزاداری سیرجان به یک قرن پیش بر میگردد، بهنحوی که در قدیم چند روز مانده به محرم معمولا پیرمردان محاسن سفید معروف به چاووشخوان پرچم عزای حضرت سیدالشهدا(ع) را بر دوش گرفته و از بازار و معابر میگذشتند تا یادآور فرارسیدن ماه محرم باشند.
در این شهرستان آیینهای بسیاری وجود دارد که بسیاری از آنها نشأت گرفته از فرهنگ و دلدادگیهای نیاکان و گذشتگان مردم این سرزمین به ائمه اطهار(ع) است، آیینهایی که بر اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی مردمان این دیار استوار است و چاووشیهایی با این مضمون بوده است: «برمشامم میرسد پیوسته بوی کربلا در دلم ترسم بماند آرزوی کربلا ،،، تشنه آب فراتام ای اجل مهلت بده تا بگیرم در بغل قبر شهید کربلا»
بادگیرها انواع مختلفی در ایران دارند، در این میان معروف ترین و بزرگترین بادگیر ایران در سیرجان است
این چپق ها که از جنس آجر و ملات ساخته شده اند در واقع باقیمانده یک خانه قدیمی به نام خانه آقاسید علیاصغر رضوی است که در شهر سیرجان واقع است. این بادگیر از آثار دوران پهلوی است که به لحاظ ارزشهای فرهنگی و هنری که تلفیقی از معماری و صنعت است، بنا شده است.
این بادگیرهای مشهور با شبکه های هندسی منظمی که در زیر بادگیرها قرا ردارد بر روی فضاهای مستطیل شکل شمال-شرقی قرار گرفته است و هوای اطراف را با عبور از کانال های تهویه به درون فضاهای تابستان نشین سبب خنک تر شدن خانه نیز می شد. این بادگیرها که با الهام از دودکش های کشتی های قدیمی ساخته شده، سبب جذابیت و منحصر به فرد شدن این جاذبه در کرمان شده است. بدنه خارجی لوله های بادگیر با قطعات کوچک آجرهای هندسی شش ضلعی طراحی شده است. لازم به ذکر است که سال ساخت این بنا در دوره ی پهلوی اول بوده است.
بادگیرهای چپقی که بخشی از خانه سید علی اصغر رضوی از پزشکان سرشناس شهرستان سیرجان در کرمان بوده که اکنون بادگیرهای خانه اش در بلوار دکتر صادقی، کوچه حاج رشید به عنوان جاذبه ی گردشگری مشهور شده و در فهرست آثار ملی ایران در سال ۱۳۸۱ به ثبت رسیده است.
همانطور که گفتیم بادگیر چپقی سیرجان به نسبت دیگر بادگیرهای ایران تفاوت بسیاری دارد که دلیل آن کشفی بوده که معماری این بادگیر سید مهدی شجاعی کرده است. این معماری زمانی که با کشتی در حال سفر بوده متوجه هوای خوبی می شود که در استراحتگاهش وجود دارد و با کمی دقت متوجه فرم خاص دودکش های کشتی شد و تصمیم گرفت از این فرم برای بادگیرهای خانگی هم استفاده کنید تا هوای خنک تری را به داخل خانه بکشاند.
ساختار بادگیر چپقی سیرجان از یک برجک که تقریبا از تمام خانه های اطراف ارتفاع بیشتری دارد نیز تشکیل شده است. به طور معمول این بادگیرها بر روی قسمتی از خانه های کویری که به آن ها حوضخانه می گفتند نیز ساخته می شود، علت آن این بوده که هوایی که از طریق این بادگیرها به داخل خانه آورده می شده توسط آب تهویه شود و به گونه سیستم خنک کنندگی را ایفا کند. در انتهای تمام خانه ها و عمارت های قدیمی می توانید بر فراز خوض خانه ها بادگیرها را مشاهده کنید.
یخدانهای دوقلوی سیرجان که به یخدانهای حاج رشید نیز معروف هستند، یکی از مهمترین مکانهای تاثیرگذار بر زندگی مردم در گذشته بودند که هماکنون از جاذبههای سیرجان در استان کرمان محسوب میشوند. این یخدانها که در سال ۱۲۷۵ هجری شمسی به دست افراد خیر ساخته شدند تا یخ مصرفی مردم سیرجان را تامین کنند، در سال ۱۳۸۴ هجری شمسی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند.
سیرجان در دوره ساسانیان به شهر سیرگان معروف بود که علت آن به وجود قناتهای زیاد در آن بر میگشت. این شهر در منطقهای با آبوهوای گرم و خشک قرار دارد و از همین رو، در فصل گرم تابستان غالبا بارندگی آن اندک است. در گذشته مردم این ناحیه به ناچار گرمای زیادی را متحمل میشدند. معماران از سرمای شدید و خشک زمستان بهعنوان راهکاری جهت حفظ و نگهداری مواد غذایی و نوشیدنیهای خود در فصل تابستان استفاده میکردند و با ساخت بنایی مخروطی شکل که توسط پلههایی به چندین طبقه در زیر زمین منتقل میشد، شرایطی همانند یخچالهای امروزی به وجود آورده بودند. یخدانهای سیرجان که به یخدانهای حاج رشید سیرجان نیز معروف هستند، از جاهای دیدنی سیرجان به حساب میآیند که در تاریخ ۱۸ خرداد ۱۳۸۴ هجری شمسی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدهاند. قدمت این بنا مربوط به سال ۱۲۷۴ هجری شمسی در دوره قاجاریه است که گفته میشود افراد خیر آن را ساختند تا یخ مصرفی مردم شهر را تامین کند. این یخدانها شامل دو چاله یخ میشوند که روی آنها گنبد عظیم خشتی قرار گرفته و یک دیوار (حصار) طویل و مرتفع و سایهانداز بین دو یخدان کشیده شده است.
در استانهایی مانند کرمان و یزد در تابستان با افزایش مصرف آب، از قدیم نیاز به تولید یخ وجود داشت. به همین دلیل این یخچالهای طبیعی، یخ مصرفی شهرهای کویری همچون سیرجان را تامین میکردند. مخازن یخ این یخدانها در عمق زمین با خاکبرداری ایجاد و دورچینی شدهاند.
عمق مخزن یا چاله یخها در حال حاضر از سطح فعلی حدود هفت متر ارتفاع دارد؛ اما عمق اولیه چالهها بیشتر بوده است و به حدود عرض دهنه مخزن میرسید. به مرور زمان که عملکرد یخچالها از بین رفت، کف آن با آوار و زبالهها انباشته شد. قطر چالههای یخ بین حدودا ۸٫۵ تا ۹٫۵ متر متفاوت بود و برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل چالهها جدارههای آنها را با آجر و پوشش عایق دورچینی کردهاند.
مخازن یخ هرکدام دارای دو دهنه ورودی و خروجی به عرض ۱۳۰ سانتیمتر بودند که یخ حاصل از حوضچههای یخ در فصل زمستان با نیروی انسانی خرد شده و به چالههای یخ منتقل میشد و با پرشدن مخزن، هر دو دهنه آن را مسدود میکردند تا با شروع فصل گرما که به آب خنک و یخ نیاز داشتند، مورد استفاده قرار گیرند.
دسترسی به مخزن یخ با پیمودن یک پلکان امکانپذیر بود که در دیوار دورچینی چاله یخ قرار داشت. روی هرکدام از چالههای یخ، گنبد عظیم مخروطی قرار گرفته که از مصالح خشت خام به ابعاد ۸×۲۸×۲۸ سانتیمتر ساخته شده است. گنبدهای مخروطی دارای نمای خارجی پلکانی هستند که دسترسی بهتری به راس گنبد ایجاد میکنند و اصطلاحا رک نامیده میشوند و حدودا ۱۲٫۵ متر ارتفاع دارند.
روی آن را با ملات کاهگل پوشاندهاند که عایق بسیار خوبی در مقابل نور و گرمای حاصل از تابش خورشید به حساب میآید. این ملات از ورود هوای گرم خارج به داخل و خروج هوای سرد داخلی به خارج بنا جلوگیری میکند. اهالی سیرجان در فصل زمستان مخزن یخدانها را از یخ پر کرده و با بستن درها و روزنهها، در فصل تابستان از یخ آن استفاده میکردند.
دیوار سایهانداز طویل و مرتفعی که سراسر جبهه شرقی دو مخزن یخ را در بر میگیرد، بهصورت منحنی است و به عرض حدود ۲٫۵ متر در سطح و ارتفاع ۱۰٫۵ متر در راس به حالت صندوقیشکل تبدیل شده است. این دیوار به خط مستقیم حدود ۱۰۰ متر طول دارد. در سمت جنوب غربی نیز دیوار سایهاندازی با همان حالت منحنی وجود داشته که امروزه از آن اثری باقی نمانده است. در طرف غربی دیوار سایهانداز چنانچه در همه یخچالها مرسوم بوده، حوضچههای یخی قرار داشت که معمولا بهشکل چهارگوش با عمق کم (بین ۲۰ تا ۵۰ سانتیمتر) بودند. با ریختن آب در حوضچهها لایه نازکی از یخ تشکیل میشد و با ورود مجدد آب در چند نوبت لایه قطوری از یخ شکل میگرفت که توسط نیروی انسانی شکسته و به مخزن منتقل میشد. علاوه بر نمای خارجی گنبدهای مخروطی این مجموعه که دارای زیبایی خاصی هستند؛ از جمله تزیینات موجود در آن میتوان به تزیینات خشتی هندسی در غرب دیوار سایهانداز اشاره کرد که بهصورت برجسته و فرورفته اجرا شدهاند.
یخچال یا یخدان، محلی برای نگهداری یخ بوده است که در فصل زمستان، یخ لازم را در حوضچههایی که شرح آن گذشت، تهیه و در چاله یا مخزن یخ انبار میکردند تا در فصل گرما به مصارف مختلف برسانند. معماران کرمانی برای ساخت مکانی که بتواند سرمای لازم برای تولید یخ را داشته باشد، حوضی بزرگ و گرد به قطر ۲۰ تا ۳۰ متر و به ارتفاع ۶ تا هفت متر میساختند. سپس روی آن گنبد مخروطی بسیار بزرگی قرار میدادند تا بتواند از ورود گرمای بیرون به درون این مخزن جلوگیری کند.
بنابراین، یخچالها از جمله عناصر معماری در گذشته محسوب میشدند که مختص یک عملکرد با کاربری خاص خود بودند؛ اما با پیشرفت جوامع بشری و گسترش نیروی برق هر خانواده توانست با یک یخچال نیاز خویش را برآورده سازد. امروزه یخدانها کاربری خود را از دست دادهاند و تنها میتوان به آنها بهعنوان آثار معماری و جاذبه طبیعی و گردشگری نگریست.
برگزاری رویدادهای گردشگری یکی از برنامههای اعلام شده توسط ستاد هماهنگی خدمات سفرهای تابستانی است. رویدادهایی که قرار است ضمن معرفی آئینها به معرفی جاذبههای مخصوص فصل تابستان نیز اشارهای داشته باشد و شاید برگزاری هر برنامهای در هر شهری، دلیلی برای جذب گردشگر به آن منطقه نیز باشد. در این بخش رویدادهایی معرفی شده اند که زمان اجرای آنها تیر ماه است.
تعدادی از جشنوارهها نیز در این ماه برگزار میشوند
جشنواره باغهای بهاری، زردآلو، بسطام، رصد ستارگان در سمنان یا نیلوفر آبی بابلسر، تمشک جنگلی نکا، جشنواره پیاز میانرود، جشنواره سیزده شو روستای کندلوس و گلیم شیریکی پیچ سیرجان که با هدف شناساندن این محصول در استان کرمان برگزار میشود.
با این حال علاقه مندان برای شرکت در این جشنوارهها باید به ادارههای کل میراث فرهنگی در استانها مراجعه کنند و روز دقیق برگزاری این برنامهها را بپرسند اما با مراجعه به این جدول نیز میتوان تا حدودی از برگزاری جشنوارهها اطلاع پیدا کرد.
در تقویم رسمی کشور ۱۴ تیرماه روز قلم نامگذاری شده و فرصتی است برای یادآوری منزلت و حرمت قلم و صاحبانش که در توسعه فرهنگی و رشد و بالندگی جامعه نقش مهمی دارند.
نخستین بانویی که ترجمهای دوزبانه از قرآن به انگلیسی و فارسی را انجام داد چه کسی بود؟
طاهره صفار زاده شاعر، نویسنده، نظریه پرداز، محقق، مترجم، استاد دانشگاه و از چهرههای شاخص شعر مقاومت دینی و همچنین از شاعران متعهد و انقلابی دوران معاصر قلمداد میشود. وی در سال ۱۳۱۵ در خانواده فرهنگی و ادبی در سیرجان متولد شده و بعد از گرفتن دیپلم تحصیلات خود را در رشته زبان و ادبیات انگلیسی ادامه میدهد.
به قول احمد تمیم داری: «صفارزاده اگر چه استاد زبان انگلیسی و تحصیل کرده آمریکا بود اما با وجود تحصیلاتی که در آمریکا داشت، جاذبههای آنجا او را جذب نکرد و همچنان یک کرمانی اصیل و اهل قرآن ماند و معتقد بود زبان انگلیسی را در راستای کسب دانش و علوم باید آموخت و ما باید بفهمیم اسلام شناسان و ایران شناسان درباره ما چه گفتند.»
صفارزاده بعد از اتمام تحصیلات دبیرستان و دانشگاهی مدتی به آمریکا سفر میکنند و مجموعه شعرهای خود را تحت عنوان «چتر سرخ» در آنجا به چاپ میرساند که به زبان انگلیسی هستند. وقتی به وطن برمیگردد، به عنوان مترجم و ویراستار فعالیت میکند و در سال ۱۳۴۹ به استخدام دانشگاه ملی (شهید بهشتی کنونی) درمیآید.
معاون اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان گفت: فراخوان اولین رویداد ملی کارآفرینی هنر پتهدوزی سیرجان منتشر شد.
کاظم حسینزاده امروز ۳۰ خرداد ماه با اعلام این خبر اظهار کرد: هنرمندان، پژوهشگران، صاحبان ایده و فعالان بازار در حوزه هنر پتهدوزی با مراجعه به سایت www.masirjan.ir/patte میتوانند از نحوه ثبت نام و بارگذاری آثار اطلاع یابند.
وی با اشاره به اینکه این رویداد در چهار بخش هنری، علمی، اقتصادی و دانشآموزشی برگزار میشود، افزود: مهلت ارسال آثار تا ۳۱ تیرماه سال جاری تعیین شده است.
حسینزاده به بخش دانشآموزی این رویداد اشاره کرد و گفت: دانشآموزان برای شرکت در دو سطح متوسطه اول و متوسط دوم میتوانند پس از ثبت نام در سامانه، تصاویر اثر هنری یا اثر کاربردی و خلاقانه (صنایعدستی مرتبط با پته) خود را بارگذاری کنند که در صورت پذیرفته شدن در داوری اولیه، آثار خود را به صورت فیزیکی برای داوری پایانی و حضور در نمایشگاه به دبیرخانه رویداد ارسال کنند.
معاون صنایعدستی ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان کرمان با بیان اینکه به نفرات برگزیده رویداد ملی کارآفرینی هنر پتهدوزی سیرجان لوح سپاس، تندیس و جوایز نقدی تعلق میگیرد
تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به سیرجان تیتر می باشد و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.